مسلمانان و انقلاب ۵۷ / از بی خانمانی سیاسی تا کاشت دانه های سیاسی ضد هژمونی غرب

انقلاب جمهوری اسلامی ایران نشان داد که گفتمان هژمونیک چیزی جز یک هویت پوچ و بی معنی نیست. انقلاب اسلامی بلندگوی امت مسلمان است ؛امتی که قبل از سال ۱۹۷۹ در وضعیتی بود که می‌توان آن را «بی خانمانی سیاسی» دانست.

خبرگزاری شبستان،جهان اسلام: بازگشت پیروزمندانه امام خمینی (ره) به ایران در روز اول فوریه 1979 (12 بهمن 1357 ) پس از 15 سال تبعید، پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی را رقم زد و حالا  44 سال از آن رویداد تاریخی می گذرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

نگاهی فراتر از سقوط خاندان پهلوی مورد حمایت غرب برای درک اهمیت کامل سیاسی انقلاب کبیر به رهبری امام خمینی مهم است. انقلاب اسلامی بیش از هر چیز، جنبشی علیه پارادایم اروپامحور بود، جنبشی سیاسی که چارچوب شرق‌شناسی و بینش موجود نسبت به مسلمانان را تغییر داد.

 

نگرش ضد اروپاگرایی انقلاب 1979 را می توان در تلاش های دولت جدید تهران برای از بین بردن نفوذ غرب در جامعه ایران مشاهده کرد. به عبارت دیگر می‌توان گفت ایدئولوژی غربی که از نظر سیاسی توسط شاه تجسم یافته بود توسط اکثریت ایرانی ها به عنوان یک زامبی سیاسی تلقی می‌شد.

 

می توان انقلاب اسلامی را اولین انقلابی توصیف کرد که از الگوی غربی پیروی نکرد و به همین دلیل صاحب نظران غربی آن را نادیده گرفتند.بهترین نمونه در زمینه نادیده گرفتن انقلاب اسلامی کتابی است که «فرد هالیدی» در آستانه انقلاب نوشت.نویسنده نتایج متعددی از جمله حکومت نظامی، تداوم سلطنت و حتی جمهوری سوسیالیستی را برای ایران پیش بینی کرد اما امکان تشکیل حکومت اسلامی را ذکر نکرد.

 

این که امکان تشکیل حکومت اسلامی توسط صاحب نظران غربی حتی ذکر نشده است، می تواند به ما کمک کند تا بفهمیم چرا غرب نمی تواند اسلام را از دیدگاه یک منشور سیاسی ببیند. به عبارت دیگر، امکان استفاده از الگوی اسلامی به عنوان ابزار رهایی بخش برای غرب غیرقابل تصور بوده و هست.

 

انقلاب اسلامی یک جریان بود، یک فرآیند سیاسی که هویت اسلامی را ایجاد کرد، هویتی که ریشه در سنت دیرینه مقاومت ضد استعماری داشت. این هویت ربطی به الگوی غربی مارکسیسم یا رهایی ملی نداشت و ندارد. به لطف این الگوی جایگزین، انقلاب توانست به این سؤال مسلمانان پاسخ دهد: مسلمانان چگونه می توانند در دنیای کنونی زندگی سیاسی داشته باشند؟

 

موفقیت اصلی انقلاب، تمرکززدایی از غرب بود که باعث شکل گیری شیوه های مختلف بودن در جهان شد. این راه‌های سیاسی قبلا توسط قدرت‌های هژمونیک در غرب سرکوب شده بود. انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی، عرصه سیاسی را برای مسلمانان هموار کرد و پنجره ای رو به آینده برای آنها گشود. با ظهور انقلاب اسلامی مسلمانان این امکان را پیدا کردند یک آینده سیاسی برای خود ترسیم کنند.

 

انقلاب اسلامی شکل پیدا کرد تا تصور اینکه غرب به عنوان یک الگوی جهانی تلقی می شود، را تغییر دهد. این حرکت یک افق پساغربی ترسیم کرد که در آن مسلمانان می توانستند یک زندگی دینی و سیاسی همزمان با هم داشته باشند. افق پساغربی به این معنی است که مسلمانان ظرفیت استعمار زدایی را دارند و می توانند جوامع خود را بار دیگر بر اساس تاریخ اسلام شکل دهند. در واقع انقلاب اسلامی با پیروی از دستورات امام خمینی، هویت سیاسی مسلمانان را بیان کرد که فراتر از هویت‌های ملی و فرقه‌ای بود.

 

استعمار زدایی صرفا عملی برای رهایی ایران از سلطه غیرمستقیم استعماری نبود، بلکه برچیدن نظم استعماری جهانی نیز بود. انقلاب اسلامی ثابت کرد که مسلمانان می توانند سیاسی باشند و می توانند به شیوه ای سیاسی عمل کنند، بدون اینکه بخواهند خود را به تاریخ غرب پیوند بزنند و اینکه الگوی غربی نمی تواند کل حوزه سیاسی را پر کند. این عدم کامل بودن به این معناست که سیاست را می توان به زبانی متفاوت و به شیوه ای متفاوت بیان کرد.

 

این انقلاب همچنین نشان داد که گفتمان هژمونیک چیزی جز یک هویت پوچ و بی معنی نیست. انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را می توان بلندگوی امت مسلمان دانست؛امتی که قبل از سال 1979 در وضعیتی بود که می‌توان آن را «بی خانمانی سیاسی» توصیف کرد.

 

ما در اینجا در مورد پروزه ای صحبت می کنیم که سعی می کند فراگیر باشد، زیرا این خانه سیاسی برای مسلمانان نمی تواند با صدای ملی - فرقه ای صحبت کند. این یکی دیگر از ویژگی های انقلاب و جمهوری اسلامی است؛دیدگاهی که می خواهد هویت مسلمانان را بدون توجه به مرزهای ملی یا فرقه ای بسازد.

 

انقلاب اسلامی همچنین توانست بر مفهوم سکولاریسم برای اداره یک جامعه غلبه کند. سکولاریسم در حقیقت یک ابزار نژادپرستانه است که از طریق آن برخی از جمعیت ها یا گروه ها به عنوان افراطی طبقه بندی می شوند و برخی دیگر به عنوان میانه رودر نظر گرفته می شوند. انقلاب این روند نژادپرستانه را متوقف کرد و باز بودن میدان سیاسی نیز به معنای از هم گسیختگی سیاسی و سکولار بود. برای مثال، ظهور جنبش‌های مقاومتی مانند حزب‌الله لبنان یا جنبش مقاومت فلسطینی حماس ، جنبش‌هایی که از زبان غربی در مفاهیم سیاسی خود پیروی نمی‌کنند، نمونه‌ای از این روند هستند.

 

حضور این جنبش‌ها و نیز وجود جمهوری اسلامی نشان می‌دهد که «سیاسی بودن» حول الگوی اسلامی بار دیگر به منصه ظهور رسید. این رویداد موفق یک جنبش ضد هژمونیک ایجاد کرد و محور مقاومت بهترین نمونه از بذرهای سیاسی است که انقلاب اسلامی در سال 1357 کاشت. برای درک انقلاب اسلامی ما باید الگوی غربی را درک کنیم و اینکه چگونه تمرکززدایی از غرب توسعه یک بینش سیاسی را تسهیل کرد و از روابط و سلسله مراتبی که توسط غرب ترویج می‌شد، پیروی نکرد.

 

در حقیقت موفقیت واقعی انقلاب 1979 به رهبری امام خمینی از این جهت بود که زبان اسلام به زبان سیاسی منتخب در جهان اسلام تبدیل شد.

پایان پیام/7

منبع: شبستان

کلیدواژه: انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی امام خمینی الگوی غربی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۷۰۳۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مدارس در اختیار گروه‌های مردمی قرار می‌گیرند

کارشناسان معتقدند که باید عرصه ورود گروه‌های مردمی به فعالیت‌های تربیتی مدارس باز شود؛ در فضای آرام اتفاق سیاسی نمی‌افتد، اکنون به لحاظ سیاسی واهمه داریم که حرفی بر خلاف نگاه ما در مدارس بیان شود. - اخبار اجتماعی -

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب، 12 اردیبهشت امسال در دیدار با جمعی از معلمان کشور در بخشی از سخنان خود بر اهمیت و لزوم تقویت معاونت پرورشی تأکید داشتند و گفتند: "در برهه‌ای عده‌ای می‌گفتند؛ معاونت پرورشی لازم نیست و خود معلم در کنار تعلیم وظیفه پرورش را هم انجام می‌دهد؛‌ البته این حرف درست است اما صرف توجه معلم به مسائل پرورشی کافی نیست و باید مجموعه‌ای، متولی این مسئله بسیار مهم باشد".

تبیین صحیح مسائل بنیادی کشور و نظام برای نوجوانان و جوانان، وظیفه دیگر معاونت پرورشی بود که رهبر انقلاب با اشاره به آن گفتند: "اگر میلیون‌ها جوان و نوجوان، مصالح بنیادی و مسائل اساسی کشور را بشناسند، از جبهه دوست و دشمن آگاه باشند و در مقابل اهداف دشمنان ملت واکسینه شوند، سرمایه‌گذاری عظیم رسانه‌ای و سیاسی دشمنان نتیجه‌ای نخواهد داد".

عدم تاثیرگذاری برنامه‌های پرورشی و تربیتی مدارس در پاسخگویی به نیازهای نسل امروز دانش‌آموزان همواره به عنوان یکی از نقاط ضعف آموزش و پرورش مطرح است.

برخی کارشناسان معتقدند، نبود نیروهای جوان در میان مربیان پرورشی که طرز تفکر نسل جدید را به خوبی درک کرده و بشناسد، طراحی برنامه‌های تربیتی و پرورشی بدون توجه به سلائق نسل جوان و همانند برنامه‌‌های دهه 60 و واهمه آموزش و پرورش از تغییرات و بیان دیدگاه‌های مختلف در مدارس از دلایل عدم تاثیرگذاری اقدامات تربیتی در نسل جدید است.

کمبود 70 هزار نیروی پرورشی و مشاور در مدارس

در همین ارتباط حجت‌الاسلام محمدحسین پورثانی؛ معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که غفلت‌ها در حوزه پرورشی چه مواردی بوده است؟ گفت: 18 سال از قانون احیای معاونت پرورشی می‌گذرد اما به جز یک‌بار جذب مربی پرورشی در بقیه موارد سالانه 700 نیرو جذب داشتیم همین موضوع باعث شده است که هم‌اکنون 45 هزار نیروی مشاور و مربی پرورشی در مدارس داشته باشیم و با کمبود 70 هزار نیرو مواجه باشیم.

وی افزود: مدارس با 1200 یا 600 دانش‌آموز یک مربی فعال پرورشی ندارند و اگر این خیانت نیست پس چیست؟

پورثانی گفت: توئیت یکی از وزرای سابق آموزش و پرورش را که خواندم به یاد سخن رئیس جمهور وقت افتادم که می‌گفت «از افرادی که گفتند ما سند 2030 را اجرا کردیم، نمی‌گذرم» در حالی که معاون اول دولت قانون اجرای 2030 را ابلاغ کرده و سند تحول بنیادین در کشورها باقی مانده بود همچنین در کنار عدم اجرای سند تحول بنیادین، نیروی پرورشی برای مدارس جذب نشد.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: اکثر فضاهای پرورشی در سال‌های اخیر به یک متروکه تبدیل شدند، 346 اردوگاه دانش‌آموزی داریم و در این میان اردوگاه‌هایی بودند که بعد از چندین سال کرکره آن را بالا کشیدیم.

فعالیت‌های پرورشی در مدارس تقویت خواهد شد

50 درصد مدارس نیروی پرورشی ندارند

وی با اشاره به اینکه نگاه درجه دوم به حوزه پرورشی حاکم است و اولویت با تأمین معلم برای کلاس‌های درس است، گفت: 50 درصد مدارس نیروی پرورشی ندارند همچنین مربی موجود پرورشی از ابزار لازم برای تربیت دانش‌آموزان بهره‌مند نیست.

پورثانی گفت: آموزش و پرورش 112 هزار مدرسه، 600 هزار کلاس درس و حدود یک میلیون معلم دارد و این ظرفیت بزرگ به تنهایی توسط وزارت آموزش و پرورش قابل اداره شدن نیست بنابراین عرصه برای مشارکت نهادهای انقلابی و گروه‌های مردمی که دغدغه تربیت دارند، فراهم است.

مدارس برای فعالیت‌های تابستانی در اختیار گروه‌های مردمی

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش مطرح کرد: در دستورالعمل اوقات فراغت تابستانی برای نخستین بار ذکر شده است که فضای مدرسه در ایام اوقات فراغت در اختیار گروه‌های مردمی قرار بگیرد همچنین درهای معاونت پرورشی به روی تمام دغدغه‌مندان و گروه‌های تربیتی باز است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا تابستان امسال می‌توانیم امیدوار باشیم که مدارس برای فعالیت‌های تربیتی با کمترین هزینه دایر باشند؟ گفت: سند جامع اوقات فراغت تألیف شده است، هم‌اکنون دانش‌‌آموزان در سه ماه تابستان و روزهای پنجشنبه و جمعه تعطیل بوده و در اختیار آموزش و پرورش نیستند، از سوی دیگر متولی تربیت کشور کجاست؟ اگر اتفاق غیرتربیتی به عنوان مثال در سینما و فضای مجازی رخ دهد کدام بخش باید اعلام کند این کار غیرتربیتی است، این متولی تا سن 18 سالگی آموزش و پرورش بوده که مغفول مانده است.

فعال شدن 350 مدرسه توسط مساجد در تابستان امسال

پورثانی ادامه داد: وزیر آموزش و پرورش به تمام مدیران کل استان‌ها اعلام کرد که تابستان امسال از تمام ظرفیت‌های ممکن استفاده کنند و در شهر تهران طرحی در حال پیگیری است تا 350 مدرسه توسط مساجد فعال شوند و آماده میزبانی از تمام گروه‌های مردمی هستیم که در چارچوب مبانی انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند.

وی بیان کرد: گروه‌های مردمی برای ارائه درخواست مشارکت به معاونت پرورشی در تمام مناطق مراجعه کنند و اگر همراهی نشد آن را به معاونت پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش اعلام کنند.

پورثانی ادامه داد: برای ورود گروه‌های مردمی به مدارس نیازمند سند هستیم که در حال تدوین است و اشاره کردیم منابعی که گروه‌های مردمی بیشترین ارتباط با آنها را دارند، مرکز کار باشند و حدود 5 منبع را تعیین کردیم، به عنوان مثال در بحث اوقات فراغت، قرارگاه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی در استان‌ها یا سازمان بسیج که منابعی برای تشکیل گروه‌های مردمی هستند، محور کار هستند که تأییدکننده حضور گروه‌های مردمی می‌شوند.

وی ادامه داد: در این سند ذکر کردیم در تمام مدارس کشور به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که از یک گروه مردمی در مدرسه استفاده شود.

معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سال گذشته 500 هزار دانش‌آموز در اعتکاف دانش‌آموزی شرکت کردند، اظهار کرد: سطح شبهات دانش‌آموزان زیاد اما عمق کمی دارد، باید اقتضائات دانش‌آموزان درک و برای آن برنامه‌ریزی شود.

همچنین محسن خاکی؛ فعال حوزه تعلیم و تربیت و مربی پرورشی در مدارس با اشاره به اینکه حوزه پرورشی باید کار ویژه انجام دهد، گفت: شهید بهشتی می‌گفت «فرهنگ انقلابی حتی در فیزیک و شیمی هم وجود دارد و تأکید داشت، نیروهای امور تربیتی پیامبران انقلاب در مدارس هستند».

وی افزود: بنده به کلاس علوم یکی از معلمان رفتم و هنگامی که مبحث «اتیلن» را تدریس می‌کرد، ماجرای صنعت پتروشیمی ایران در دوران قبل از انقلاب اسلامی را توضیح دادم که برای ساخت پتروشیمی دست به دامان غرب بودیم اما بعد از انقلاب اسلامی، تولید پتروشیمی از 2 میلیون تن در سال به بیش از 70 میلیون تن رسید و در این توضیحات، دانش‌آموزان ماجرای مبارزه با تحریم را شنیدند و بحث جدی بین آنها ایجاد شد که برخی گفتند اکنون به جای وابستگی به آمریکا به چین و روسیه وابسته هستیم و در نهایت تصمیم گرفتند تا ماجرا را دقیق مطالعه کنند و در جلسه بعدی توضیحات کاملتر خود را ارائه دهند.

این فعال حوزه تعلیم و تربیت با اشاره به اینکه حوزه پرورشی باید سه سیاست را اجرا کند، گفت: پرورشی باید حامل ایده‌های سیاسی درون مدرسه باشد، شهید بهشتی تأکید داشت که مدرسه یک نهاد سیاسی است و همه باید در آن صحبت کنند، پرورشی باید ایده‌های انقلاب اسلامی را به برنامه درسی ببرد نه اینکه معلم فیزیک و زبان کار خود را انجام داده و مربی پرورشی نیز کار خود را بکند.

مربی پرورشی می‌گوید برگزاری اردو به ریسکش نمی‌ارزد!

خاکی ادامه داد: حوزه پرورشی در مواجهه با فضای عمومی مدرسه باید بداند که کار پرورشی و تربیتی از جنس جنگ است و ما نمی‌توانیم با حاکمیت اداری کار پرورشی را جلو ببریم، در ابتدای انقلاب اسلامی ریسک‌‌پذیر بوده و پذیرفتیم کار پرورشی هزینه دارد، بنده جمعی از دانش‌آموزان را برای اردو به پادگان نظامی بردم و این اردو به گونه‌ای ریسک‌پذیر بود که بنده از ارتفاع افتادم و پاهایم شکست و این اتفاق ممکن است برای دانش‌آموزان هم رخ بدهد بنابراین باید دقت داشت که در حوزه پرورشی نمی‌توان هزینه تعاملات و سختی کار اداری را آنقدر افزایش داد که مربی پرورشی بگوید برگزاری اردو به ریسکش نمی‌ارزد.

تعطیلی بحث سیاست در مدارس

این مربی پرورشی گفت: در آموزش و پرورش نباید دچار محافظه‌کاری سیاسی باشیم و بگوییم مدرسه نهاد سیاسی نیست، اکنون بحث سیاست را در مدارس تعطیل کردیم و این باعث شده چون زندگانی سیاسی نیست روحیه دانش‌آموزان به سمت لمپنیسم برود.

وی با اشاره به اینکه سرانه فعالیت‌های پرورشی به ازای هر دانش‌‌آموز سالانه 40 هزار تومان است، افزود: کار پرورشی با مشارکت بدنه مردمی همراه با ریسک پذیری و هزینه کمتر زمانی اتفاق می‌افتد که بروکراسی مانع اقدامات مربی پرورشی نشود.

نگرانی از تبعات صحبت کردن در مدارس

خاکی بیان کرد: هم‌اکنون این نگرانی وجود دارد که مبادا حرفی در مدارس بیان شود برخلاف آنچه که ما می‌پسندیم، این شیوه رویکرد انقلاب اسلامی نیست متأسفانه به طور قانونی اجازه فعالیت هیچ حزبی را در مدارس نمی‌دهیم که این اشتباه است و موقعیت بحرانی و داغ در مدارس ایجاد نمی‌کنیم.

وی تأکید کرد: در فضای آرام اتفاق سیاسی نمی‌افتد، اکنون به لحاظ سیاسی واهمه داریم که حرفی بر خلاف نگاه ما در مدارس بیان شود که مبادا از عهده پاسخ دادن به آن برنیاییم! نخستین بخش حضور مردم در مدارس، معلمان هستند باید بستر باز برای صحبت کردن آنها فراهم شود اگر اینگونه باشد معاونت پرورشی باید به حراست و ارزیابی عملکرد اعتراض کند که چرا برای فعالیت سیاسی در مدارس مانع ایجاد می‌کنند.

خاکی گفت: معاونت پرورشی باید ساختار طاغوتی و فرسوده نظام اداری ایران را حذف کند و نوع نگاه‌ها را تغییر دهد، اگر می‌خواهیم اکثر مردم به مدارس بیایند باید محافظه‌کاری سیاسی و اداری را از مدارس حذف کنیم.

انتهای پیام/